PATOFIZJOLOGIA ZABURZEŃ GOSPODARKI WĘGLOWODANOWEJ U PACJENTÓW LECZONYCH LEKAMI PRZECIWPSYCHOTYCZNYMI

 

Ewa Krzewicka-Romaniuk1,2, Dagna Siedlecka2, Paulina Wróbel-Knybel*3, Anna Pradiuch2, Grażyna Wójcicka2

1. II Klinika Psychiatrii i Rehabilitacji Psychiatrycznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Lublin
2. Katedra i Zakład Patofizjologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Lublin
3. I Klinika Psychiatrii, Psychoterapii i Wczesnej Interwencji, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Lublin

 

Wstęp

Leki przeciwpsychotyczne II generacji (LPPII) obarczone są znacznie większym ryzykiem przyrostu masy ciała u stosujących je pacjentów w porównaniu do leków przeciwpsychotycznych I generacji (LPPI).  Początkowo dostrzegano związek pomiędzy przyrostem masy ciała i otyłością a LPPII, później jednak z LPP skojarzono również wzrost ryzyka rozwoju dyslipdemii, cukrzycy, chorób układu sercowo-naczyniowego i przedwczesnej śmierci. „Metaboliczna autostrada” rozpoczyna się od zwiększonego apetytu i przyrostu masy ciała,  prowadzi do otyłości, insulinooporności i dyslipidemii ze zwiększonym stężeniem trójglicerydów. W końcu hiperinsulinemia przeradza się w niewydolność komórek beta trzustki, stan przedcukrzycowy i cukrzycę. Kiedy u pacjenta rozwinie się cukrzyca, wzrasta ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, podobnie jak ryzyko przedwczesnej śmierci.

 

Materiał i metoda

Przegląd literatury związanej z tematyką występowania zaburzeń gospodarki węglowodanowej u pacjentów leczonych lekami przeciwpsychotycznymi

 

Wyniki

Prawdopodobnie etiologia zaburzeń gospodarki węglowodanowej spowodowanych przez LPP jest wieloczynnikowa. Działanie antagonistyczne w stosunku do receptorów 5-HT2C niektórych LPP powoduje zwiększenie insulinooporności i zmniejsza zużycie glukozy przez mięśnie szkieletowe. Stosowanie LPPII może się też wiązać z nagłym pojawieniem się potencjalnie śmiertelnych zaburzeń: cukrzycowej kwasicy ketonowej lub pokrewnego stanu – hiperglikemicznego zespołu hiperosmolarnego. Prawdopodobnym patomechanizmem powyższych zmian zdaje się być antagonizm niektórych LPPII do receptora cholinergicznego M3 komórek beta trzustki.

 

Wnioski

Stosowanie leków przeciwpsychotycznych często wiąże się z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej. Ze względu na ryzyko rozwoju powikłań metabolicznych i związanej z nimi przedwczesnej śmierci pacjentów,  lekarze powinni wdrażać adekwatne działania prewencyjne u chorych już na etapie planowania terapii lekami przeciwpsychotycznymi.