BEHAWIORALNY WARIANT OTĘPIENIA CZOŁOWO-SKRONIOWEGO – TRUDNOŚCI DIAGNOSTYKI RÓŻNICOWEJ
Zuzanna Koziara*1, Justyna Morylowska-Topolska2
- I Klinika Psychiatrii Psychoterapii i Wczesnej Interwencji, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Lublin
- Zakład Neuropsychiatrii Klinicznej, Katedra Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Lublin
Wstęp
Otępienie czołowo-skroniowe (FTD) to niejednorodna grupa chorób neurodegeneracyjnych, w której występuje postępujące uszkodzenie płatów czołowych i przednich części płatów skroniowych. Obejmuje zaburzenia mowy, objawy neuropsychiatryczne, w tym zaburzenia behawioralne.
W FTD wyróżnia się wariant behawioralny (bvFTD) oraz wariant językowy (lvFTD). Aby potwierdzić wariant behawioralny należy stwierdzić podstępny początek oraz stopniowe narastanie nasilenia objawów. Dodatkowo musi być spełnione kryterium występowania 3 lub więcej objawów związanych z zachowaniem (z wymienionych: odhamowanie, apatia i zobojętnienie, utrata zdolności empatii, zachowania stereotypowe lub natrętne, hiperoralność, zmiany w sposobie odżywiania) oraz wyraźne pogorszenie w zakresie funkcji społecznych i/lub funkcji wykonawczych. W praktyce klinicznej trudności diagnostyczne może sprawiać diagnoza różnicowa bvFTD.
Cel
Celem pracy jest przedstawienie sposobu przeprowadzania diagnozy klinicznej wariantu behawioralnego otępienia czołowo-skroniowego, ze szczególnym uwzględnieniem różnicowania objawów z objawami bvFTD występującymi w przebiegu innych zaburzeń psychicznych.
Materiał i metoda
Przegląd literatury dotyczącej różnicowania wariantu behawioralnego otępienia czołowo-skroniowego z innymi zaburzeniami psychicznymi. Przeszukano bazę Medline, przy użyciu następujących słów kluczowych: wariant behawioralny, FTD, różnicowanie, diagnoza. Uwzględniono artykuły z lat 2000-2019.
Wyniki i wnioski
Sposób przeprowadzania diagnostyki różnicowej behawioralnego wariantu otępienia czołowo-skroniowego opracowano na podstawie literatury przedmiotu. Wykazano podobieństwa i różnice w objawach bvFTD oraz innych schorzeń psychicznych tj.: zaburzeń depresyjnych, zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, schizofrenii czy zaburzeń osobowości. Stawiając rozpoznanie wariantu behawioralnego FTD w pierwszej kolejności należy wykluczyć inne zaburzenia psychiczne, dające podobny obraz choroby. Podstawą jest poprawnie zebrany wywiad dotyczący występowania objawów zawartych kryteriach oraz wykonanie badań neuroobrazowych. Przedstawiony sposób przeprowadzania diagnostyki różnicowej może ułatwić postępowanie z pacjentem z podejrzeniem behawioralnego wariantu FTD w codziennej praktyce klinicznej.
