
prof. Hanna Karakuła-Juchnowicz, Mgr Joanna Róg
Czy otworzyliśmy puszkę Pandory? Kontrowersje dotyczące stosowania glifosatu i rozwoju chorób cywilizacyjnych
Glifosat jest aktywnym składnikiem herbicydów nieselektywnych i znajduje się w ponad 750 środkach ochrony roślin. Mechanizm działania substancji polega na inhibicji ścieżek prowadzących do powstania aminokwasów aromatycznych. Ze względu na brak obecności szlaku metabolicznego u kręgowców, glifosat uznawany jest za bezpieczny dla zwierząt. Pomimo to, istnieje wiele sprzecznych raportów dotyczących jego toksyczności i liczne badania modelowe potwierdziły jego negatywny wpływ na organizm człowieka. W 2015 Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem uznała glifosat za prawdopodobnie kancerogenny dla ludzi. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz Europejska Agencja Chemiczna nie potwierdziły kancerogennego, mutagennego oraz genotoksycznego działania herbicydu. Rosnąca liczba badań sugeruje, że substancja nie jest jedynie kancerogenem, a konsekwencje jego stosowania mogą obejmować zaburzenia homeostazy całego organizm. Negatywny wpływ dotyczyć może reprodukcji i funkcji rozrodczych, zmian w centralnym układzie nerwowym i zachowaniu, metabolizmu wątroby. Co więcej, konsekwencje stosowania glifosatu mogą być odległe w czasie i dotyczyć kolejnych pokoleń. Konieczne są dalsze badania w tym zakresie, które pozwolą na obiektywne wyjaśnienie istniejących wokół glifosatu kontrowersji oraz precyzyjny opis mechanizmów jego działania.